घर (HOME )

"घर-"*_

⇒

      "हे काय पप्पा, तुम्ही सगळं घर घाण करून टाकले. आत्ताच राधा ने फरशी पुसली होती आणि तुम्ही चपलांचे ठसे उमटवले. थोडं तरी समजायला पाहिजे तुम्हाला? तुम्ही काही लहान नाही."

        सुनबाई रिया च्या तोंडून हे ऐकून अनिलजींना धक्का बसला. पोलीस च्या नोकरीत त्यांच्या एका आवाजाने अपराधी थरथर कापत असत आणि आज त्यांची सून त्यांच्याच घरात त्यांना इतके ऐकवत होती. 

      तेवढ्यात पत्नी ने त्यांना सोफ्यावर बसवत म्हणाली "काही हरकत नाही, सुनेचे बोलणे काय मनावर घ्यायचे? फक्त तोंडाने फटकळ आहे, तसं तिच्या मनात काही नसतं."

       अनिलजींनी पत्नी रमा कडे बघितले, जसे की विचारत होते की "खरंच?" आणि त्यांच्या ओठांवर हसु तरळले, पण डोळ्यांच्या कडा ओलावल्या. 

      सोफ्यावर बसून ते विचार करत होते की किती प्रेमाने हे घर बांधले होते, एक एक वीट आपल्या मनाप्रमाणेने रचली होती या घराची, जेणेकरून निवृत्ती नंतर पति पत्नी सर्व सोयी सुविधांनी युक्त घरात आरामात राहू. परंतु आज सर्व जग त्यांच्या खोलीपर्यंत मर्यादित झाले होते. खोली तून बाहर निघावे तर किती ऐकावे लागते त्यांना.

        हॉल मध्ये शेकोटी पेटवण्यासाठी आवडीने भिंतीत चिमणी (फायर प्लेस) बसवली होती की थंडीच्या दिवसात तेथे शेकोटी पेटवून शेकत रमासह भाजलेल्या शेंगा खाऊ, पण काय हिम्मत की सुनबाई थंडीत शेकोटी पेटवू देईल, म्हणायची की 'सर्व घरात राखचे कण पसरतील', मग ती चिमनी तशीच रंगवलेली दिसायची, एकदम नव्यासारखी, कारण सुनेला ती तशीच आवडायची. 

     हा सर्व विचार करतच होते की हातात काॅफी चा मग घेऊन रमा त्यांच्याजवळ येऊन बसल्या. त्या आपल्या पतीला चांगले ओळखून होत्या. त्यांना चांगले माहित होते की ते आता रागात होते, आणि त्यांच्या हातची काॅफी पिऊन त्यांचा राग शांत होऊन जाईल. 

      रमापण काय करेल, पति आणि मुलगा सोमेश च्या प्रेमात अडकलेली एक भारतीय स्त्रीच होती. दोन्ही बाजू सांभाळत दिवस काढत होती, कधी मुलांचे ऐकायच्या, कधी पतीचं. 

      एक दिवस सकाळी फिरुन आल्यावर पति पत्नी दोघे लॉन वर बसले होते. नोकर चहा ठेवून गेला, दोन ऐवजी चहाचे तीन कप बघून त्यांना थोडं वेगळं वाटलं. कारण त्यांच्याशिवाय फक्त सोमेश चहा पित असे आणि तो त्यांच्या सोबत कधी चहा पीत नसे. त्याने त्यांच्यासोबत बसणं कधीच सोडलं होतं, मग आज? 

      तेवढ्यात सोमेश तेथे येऊन बसला, सोबत चहा पिऊ लागला. पण एक अजब शांतता पसरली होती.

      हा तोच सोमेश आहे ज्याचे लहानपणी बोलणंच संपत नव्हतं. अनिलजी कितीही थकलेले असो, सोमेश सोबत खेळत असायचे. तो बोलून बोलून थकून झोपत नाही तोपर्यंत त्यांच्या गप्पाच संपत नसत. आज अजब औपचारिकता बाप-मुलामध्ये बनून राहिली होती. 

      तेव्हा रमा शांती भंग करीत म्हणाल्या, "सोमेश, पुढच्या महिन्यातच रियाच्या भावाच्या मुलीचं लग्न आहे ना?"

      "हो आई, त्याविषयीच बोलायला आलो आहे. मुलाकडचे याच शहरातील आहेत व त्यांना लग्न याच शहरात करायचं आहे. म्हणून रियाच्या परिवाराला लग्नासाठी हे घर हवं आहे. आपले घर लग्नघर म्हणून पाहिजे आहे. म्हणून मला वाटतं, जोपर्यंत घरात गर्दी राहिल तोपर्यंत तुम्ही दोघं दीदी कडे जाऊन रहावं. तुम्हा दोघांना ही गर्दीमुळे त्रास होईल आणि दिदी पण याच शहरात आहे म्हणून तुम्हाला काही त्रासही होणार नाही. तुमची दोघांची खोलीही त्यांना कामात येईल.

     हे ऐकून अनिलजी रागाने लाल झाले. तरीही आपला आवाज नाॅर्मल ठेवत म्हणाले,  "तिच्या घरच्यांना भाड्याने दुसरे घर घेऊन दे दहा पंधरा दिवसांसाठी. आम्ही कशाला दुसऱ्या ठिकाणी जाऊ?"

     "पप्पा, तुम्ही पण ना गजब करता, रियाच्या घरचे लोक आहेत. आपलं इतकं मोठं घर असून त्यांच्यासाठी दुसरे घर बघायचे ! रिया ने तर त्यांना सांगूनही दिले आहे. आता तुम्ही तुमचे पाहून घ्या, ते येथेच येतील." असे बोलून सोमेश उठून आत निघून गेला.

     आतून सून रिया चा ही आवाज येऊ लागला. बहुतेक तिने सर्व ऐकले होते आणि तिला अनिलजींचं बोलणं आवडलं नसावं. 

      आज रमा डोळ्यांतून अश्रू ढाळत होत्या. अनिलजींनी आपला खांदा पुढे केला, जसे म्हणत होते की "अजून मी आहे, सर्व ठीक करून देईन."

      दूसऱ्या दिवशी सायंकाळी अनिलजी फिरून आले तेव्हा रमाने सांगितले की, सोमेश, रीया आणि मुलांसह सुट्टी आहे म्हणून सासरी गेला आहे. 

      अनिल जी हसले व म्हणाले, "बघ वेडी, हीच मुलं आहेत ज्यांच्यासाठी तू माझ्याशी भांडत होतीस, ज्यांच्यासाठी कित्येक रात्री आपण जागून काढल्या होत्या, आज ते आपल्यालाच आपल्या घरातून जायला सांगत आहेत. काही हरकत नाही, मी पण त्याचा बाप आहे." म्हणून आत निघून गेले. 

       एक आठवड्यानंतर सोमेश कुटुंबासह परत आला तर दरवाजाला कुलुप लावलेले होते. चौकीदार त्यांना बघून जवळ आला व एक चावी व चिठ्ठी सोमेशच्या हातात दिली. चिठ्ठी उघडून वाचू लागला, ती चिठ्ठी अनिलजींनी सोमेश च्या नावे लिहिली होती,

 'सोमेश,

        मी आणि तुझी आई रामेश्वरम ला जात आहे. एक महिन्यांनी परत येऊ. ही तुझ्या हातातली चावी या घराची नाही. ती दुसऱ्या फ्लॅट ची आहे ज्यात तुम्हा सर्वांचे सामान ठेवलं आहे. 

      तो फ्लॅट मी खुप पुर्वी विकत घेतला होता, तुला सांगीतले नव्हते. अगदी माॅडर्न भागात आहे. तुमच्यासाठी चांगला आहे. आवडला नाही तर आपल्या सोयीने दुसरा घेऊन घ्या. हे घर माझं आणि तुझ्या आईचं आहे आणि आमचंच राहिल. यातून आम्हाला कुणीच काढू शकणार नाही. 

      आतापर्यंत सर्व काही सहन करत होतो कारण तुझी आई खुश रहावी. परंतु तुझ्या बोलण्यामुळे तिच्या डोळ्यांत पाणी आलेले मी सहन करणार नाही. 

      हे आमचे स्वप्नातील घर आहे ज्यात आम्हाला मुलं, नातवंडांसह रहायची इच्छा होती, पण देवाला हे मंजूर नव्हते आणि तुम्हाला आमचा सहवास आवडत नव्हता. ते घर मी आणि आईकडून आशिर्वाद म्हणून दिलं आहे. इच्छा असेल तर ठेवा नाही तर परत करा, आई-वडिल या नात्याने आम्ही आपला आत्मसम्मान सोडू नाही शकत.

        आमच्या नंतर हे घर ट्रस्ट ला दिलं जाईल, जे येथे वृद्धाश्रम बनवेल.‌ या घरावर तुमचा किंवा तुझ्या बहिणीचा काहीही अधिकार रहाणार नाही, मी हे सर्व तुझ्या बहिणीला ही सांगितले आहे आणि ती माझ्या या निर्णयावर खुश आहे, आशा आहे तु ही असशील. तुम्ही सर्व आनंदी रहा. 

तुझा पप्पा.'

       वाचून होताच सोमेशला धक्का बसला. डोळ्यात अश्रू होते, परंतु हे माहीत नाही की ते पश्चातापाचे होते की इतकं मोठं घर सोडावे लागेल म्हणून, की वडिलांची संपत्ती मुलांचीच असते हा विश्र्वास तुटल्यामुळे होते ते माहीत नाही. 

      *सदैव प्रसन्न रहा!!*

 *जे प्राप्त आहे- ते पर्याप्त आहे!!*

हिंदी रूपांतरण 

                                                               "घर -" * _

                                         

      "क्या बात है, डैडी? आपने पूरे घर को गंदा कर दिया है। अभी-अभी राधा ने फर्श पोंछा था और आप चप्पल पहनती थीं। आपको थोड़ा समझना होगा? आप छोटे नहीं हैं।"

        बहू रिया की यह बात सुनकर अनिलजी चौंक गए। पुलिस की नौकरी में उसकी आवाज सुनकर अपराधी कांप रहे थे और आज उसकी बहू अपने ही घर में उसे बहुत सुन रही थी।

      उस समय, उनकी पत्नी ने उन्हें सोफे पर बैठाया और कहा, "कोई बात नहीं, सोने के बारे में क्या बात है? यह सिर्फ मुंह का शब्द है, उसके दिमाग में कुछ नहीं है।"

       अनिलजी ने अपनी पत्नी राम की ओर देखा, मानो पूछ रहे हों "सच?" और उनके होंठों पर मुस्कान पिघल गई, लेकिन उनकी आँखों के कोनों में पानी भर गया।

      सोफे पर बैठकर, वह सोच रहा था कि यह घर कितने प्यार से बनाया गया था, एक समय में एक ईंट, ताकि सेवानिवृत्ति के बाद, पति और पत्नी सभी सुविधाओं के साथ एक घर में आराम से रहें। लेकिन आज पूरी दुनिया उनकी गहराइयों तक ही सीमित थी। कमरे से बाहर निकलने के लिए उन्हें बहुत कुछ सुनना पड़ता है।

        हॉल में आग जलाने के लिए, उन्होंने ठंड के दिन में आग बुझाने के लिए दीवार पर चिमनी (चिमनी) लगाई थी और भुने हुए राम के साथ भुनी हुई फलियाँ खाते थे, लेकिन ठंड में आग जलाने के लिए बहू की क्या हिम्मत थी बिल्कुल नया लगता है, क्योंकि सून को यह पसंद है।

     यह सब सोचते हुए कि राम आए और हाथ में एक कप कॉफी लेकर उनके पास आ बैठे। वह अपने पति को अच्छी तरह से जानती थी। वह अच्छी तरह जानता था कि वह अब गुस्से में है, और उसका गुस्सा उसके हाथ में कॉफी पीने से कम हो जाएगा।

      रमपन क्या करेगा? वह एक भारतीय महिला थी जिसे अपने पति और बेटे सोमेश से प्यार हो गया। वह दोनों पक्षों की देखभाल कर रही थी, कभी बच्चों को सुन रही थी, कभी अपने पति को सुन रही थी।

      एक सुबह जब वे लौटे तो पति-पत्नी लॉन में बैठे थे। नौकर ने चाय छोड़ दी, दो की जगह तीन कप चाय देख कर उन्हें कुछ अलग सा महसूस हुआ। क्योंकि सोमेश केवल उनके बिना ही चाय पीते थे और उन्होंने कभी उनके साथ चाय नहीं पी। उसने कभी उनके साथ बैठना बंद नहीं किया, तो आज?

      उसी क्षण सोमेश वहाँ आकर बैठ गया और उसके साथ चाय पीने लगा। पर एक अजीब सा सन्नाटा था।

      यह वही सोमेश है जिसने कभी भी बच्चे की तरह बात करना बंद नहीं किया। अनिलजी चाहे कितने भी थके हों, वह सोमेश के साथ खेलते थे। उनकी बातचीत तब तक खत्म नहीं होती जब तक वह बात करते-करते थक नहीं जाते। आज पिता और पुत्र में एक अजीब औपचारिकता बनी हुई है।

      तब राम ने शांति भंग की और कहा, "सोमेश, रिया के भाई की बेटी की शादी अगले महीने हो रही है, क्या वह नहीं है?"

      "हाँ माँ, वही मैं बात कर रहा हूँ। बच्चे इस शहर के हैं और वे इस शहर में शादी करना चाहते हैं। इसलिए रिया का परिवार इस घर को अपनी शादी के लिए चाहता है। हम अपने घर को शादी के घर के रूप में चाहते हैं। इसलिए मुझे लगता है, जब तक घर में भीड़ होती है, तब तक आप दो रहते हैं। इस भीड़ से आप दोनों परेशान होंगे, और आप परेशान नहीं होंगे क्योंकि आपकी बहन एक ही शहर में है, और आपका कमरा आप दोनों के लिए उपयोगी होगा।

     यह सुनकर अनिलजी गुस्से से लाल हो गए। फिर भी उसने अपनी आवाज़ को सामान्य रखते हुए कहा, "उसके परिवार को दस या पंद्रह दिनों के लिए एक और घर किराए पर देना चाहिए। हमें दूसरी जगह क्यों जाना चाहिए?"

     "पिताजी, आप आश्चर्यचकित न हों, रिया के घर में लोग हैं। हमारे पास इतना बड़ा घर है और हम उनके लिए अपना घर देखना चाहते हैं! रिया ने उनसे कहा भी है। अब आप उन्हें देखें, वे यहाँ आएंगे।" इतना कहने के बाद सोमेश उठ कर अंदर चला गया।

     अंदर से रिया की आवाज आने लगी। अधिकांश समय उसने यह सब सुना था और उसे अनिलजी की बात पसंद नहीं आई होगी।

      आज राम आँसू बहा रहे थे। अनिलजी ने अपने कंधे उचकाए, मानो बोले, "मैं अभी भी यहाँ हूँ, सब ठीक कर दूँगा।"

      अगली शाम जब अनिलजी लौटे, तो राम ने कहा कि उनके ससुर सोमेश, रिया और बच्चों के साथ छुट्टी मनाने गए थे।

      अनिल जी ने मुस्कुराते हुए कहा, "देखो पागल, ये वो लड़के हैं जिनसे तुम मुझसे लड़ रहे थे, जिनके लिए तुमने कई रातें जगाई थीं, आज वे तुम्हें अपना घर छोड़ने को कह रहे हैं। कोई बात नहीं, मैं भी उनका पिता हूं।" तो अंदर गया।

       जब एक हफ्ते बाद सोमेश अपने परिवार के साथ लौटा तो दरवाजा बंद था। चौकीदार ने उनसे संपर्क किया और उन्हें एक चाबी और एक नोट सौंपा। उन्होंने पत्र खोला और उसे पढ़ना शुरू किया। पत्र अनिलजी ने सोमेश के नाम लिखा था,

 'सोमेश,

        आपकी माँ और मैं रामेश्वरम जा रहे हैं। एक महीने में वापस आ जाओ। यह आपके हाथ में कुंजी नहीं है। यह दूसरे फ्लैट का है जिसमें आपका सारा सामान रखा हुआ है।

      वह फ्लैट जो मैंने बहुत पहले खरीदा था, आपको नहीं बताया। आधुनिक क्षेत्र में भी। आपके लिए अच्छा हैं यदि आपको यह पसंद नहीं है, तो अपनी सुविधानुसार एक और ले लो। यह घर मेरा और आपकी माँ का है और हमारा ही रहेगा। कोई हमें इससे बाहर नहीं निकाल पाएगा।

      अब तक मैंने सब कुछ सहन किया है क्योंकि आपकी माँ खुश होनी चाहिए। लेकिन मैं आपके आँसू बर्दाश्त नहीं करूँगा।

      यह हमारा सपना घर है जहां हम अपने बच्चों, नाती-पोतों के साथ रहना चाहते थे, लेकिन भगवान को यह मंजूर नहीं था और आपको हमारी कंपनी पसंद नहीं थी। वह घर मेरे और मेरी मां का आशीर्वाद है। यदि आप चाहते हैं, तो इसे रखें, यदि नहीं, तो इसे वापस दें। माता-पिता के रूप में, हम अपना आत्म-सम्मान नहीं खो सकते हैं।

        हमारे बाद यह घर ट्रस्ट को दिया जाएगा, जो यहां एक वृद्धाश्रम का निर्माण करेगा। इस घर में आपके या आपकी बहन के बारे में कुछ

English Translation 

                                                "Home -" * _

      "What's the matter, Daddy? You've made the whole house dirty. Just now Radha had wiped the floor and you got the slippers. You have to understand a little bit? You're not small."

        Anilji was shocked to hear this from Sunbai Riya. The criminals were trembling at the sound of his voice in the police job and today his daughter-in-law was listening to him so much in his house.

      At that moment, his wife sat him on the sofa and said, "No problem, what's the point of talking about gold? It's just a word of mouth, she doesn't have anything in mind."

       Anilji looked at his wife Rama, as if asking "Really?" And smiles melted on their lips, but the corners of their eyes watered.

      Sitting on the sofa, he was thinking about how lovingly this house was built, one brick at a time, so that after retirement, husband and wife would be comfortable in a house with all the amenities. But today the whole world was confined to their depths. They have to listen a lot to get out of the room.

        In order to light a fire in the hall, he had a chimney (fireplace) on the wall to light a fire on a cold day and eat roasted beans with roasted rama, but what dare Sunbai to let a fire burn in the cold Looks like brand new, because Sune likes it that way.

     All this while thinking that Rama came and sat next to him with a cup of coffee in his hand. She knew her husband well. He knew very well that he was angry now, and that his anger would subside by drinking the coffee in his hand.

      What will Ramapan do? She was an Indian woman who fell in love with her husband and son Somesh. She was taking care of both the sides, sometimes listening to the children, sometimes listening to her husband.

      One morning when they returned, the husband and wife were sitting on the lawn. The servant left the tea, looking at three cups of tea instead of two, they felt a little different. Because Somesh only drank tea without them and he never drank tea with them. He never stopped sitting with them, so today?

      At that moment, Somesh came and sat there and started drinking tea with him. But there was a strange silence.

      This is the same Somesh who never stopped talking as a child. No matter how tired Anilji was, he used to play with Somesh. Their conversation would not end until he fell asleep tired of talking. Today, a strange formality remained in the father and son.

      Then Rama disturbed the peace and said, "Somesh, Riya's brother's daughter is getting married next month, isn't she?"

      "Yeah Mom, that's what I'm talking about. The kids are from this city and they want to get married in this city. So Riya's family wants this house for their wedding. We want our house as a wedding house. So I think, as long as the house is crowded, you two stay The two of you will be bothered by this crowd, and you will not be bothered because your sister is in the same city, and your room will be useful to both of you.

     Hearing this, Anilji turned red with anger. Still keeping her voice normal, she said, "Let her family rent another house for ten or fifteen days. Why should we go to another place?"

     "Dad, don't you wonder, there are people in Riya's house. We have such a big house and we want to see another house for them! Riya has even told them. Now you see yours, they will come here." After saying this, Somesh got up and went inside.

     Riya's voice started coming from inside. Most of the time she had heard it all and she must not have liked Anilji's talk.

      Today Rama was shedding tears. Anilji shrugged his shoulders, as if to say, "I'm still here, I'll fix everything."

      When Anilji returned the next evening, Rama said that his father-in-law had gone as it was a holiday with Somesh, Riya and children.

      Anil ji smiled and said, "Look crazy, these are the boys you were fighting with me for, for whom you woke up many nights, today they are telling you to leave your house. No problem, I am also his father." So went inside.

       When Somesh returned with his family a week later, the door was locked. The watchman approached them and handed them a key and a note. He opened the letter and started reading it. The letter was written by Anilji in the name of Somesh,

 'Somesh,

        Your mother and I are going to Rameshwaram. Come back in a month. This is not the key in your hand. It belongs to another flat in which all your belongings are kept.

      That flat I bought a long time ago, didn't tell you. Even in the modern area. Good for you If you don't like it, take another one at your convenience. This house belongs to me and your mother and will remain ours. No one will be able to get us out of this.

      Till now I have endured everything because your mother should be happy. But I will not tolerate your tears.

      This is our dream home in which we wanted to live with our children and grandchildren, but God did not approve and you did not like our company. That house is a blessing from me and my mother. If you want, keep it, if not, give it back. As parents, we cannot lose our self-esteem.

        After us this house will be given to the trust, which will build an old age home here. Something about you or your sister in this house.